تحلیل انتقادی دلایل قائلان به مادیت ادراک، با نگاه به مبانی حکمت متعالیه

 در این پژوهش ابتدا اصول کلی و مشترک قائلان به نظریه‌های مادی­انگارانه و دیدگاه‌های مخالف دوگانه‌انگاری، که برای اختصار آنها را «قائلان به مادیت ادراک» می‌نامیم، بر می­شماریم؛ ادلۀ یادشده در دو دستۀ کلی قرار می­گیرند: دلایلی که در رد دوگانه­انگاری جوهری اقامه شده است و دلایلی که برای اثبات دیدگاه­های یگانه­انگاری ارائه گردیده است. سپس به تحلیل و بررسی این دلایل می­پردازیم. در پایان با بررسی دلایل مختلف، مشخص شد که دو دیدگاه رفتارگرایی و کارکردگرایی برای ادعای خود دلیلی اقامه نکرده‌اند. دلایل مطرح‌شده برای ماتریالیسم حذف­گرا و این­همانی به این دلیل که بر پایۀ استقرا هستند یا امید به پیشرفت دانش عصب­شناسی در آینده، بسی جای تأمل ندارند؛ ولی نشان داده شد که برهان­های ناتوانی تبیین دیدگاه دوگانه­انگاری، تاریخ تکاملی، وابستگی عصبی، تأثیر روان‌گردان‌ها بر آگاهی و برهان مغز دوپاره، خدشه‌پذیر نیستند؛ ولی با نظر صدرالمتألهین مبنی بر جسمانیۀ­الحدوث وروحانیۀ­البقا بودن نفس انسانی سازگاری دارند.